Коршиносон гуфтанд, ки Афғонистонро дар оянда чӣ интизор аст

© Sputnik / Саид Закерия / Гузариш ба медиабонкБеженцы из зоны боевых действий в Афганистане
Беженцы из зоны боевых действий в Афганистане - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 09.08.2021
Обуна шудан
Коршиносон пешгӯии вуруди паноҳандагон аз Афғонистонро пешгӯӣ мекунанд ва бинобар муқовимати Толибон* ва ҳукумат кишварро бӯҳрони иқтисодӣ интизор аст
ДУШАНБЕ, 9 август - Спутник. Харобӣ, ҷанг, гурезаҳо - Афғонистонро пас аз ҳамлаи тобистонаи Толибон чӣ интизор аст? Оё дар кишвари ҳаммарз бо Тоҷикистон ҳама чиз бад аст ва чӣ метавонад ба Афғонистон барои аз ботлоқи ҷанг раҳо шудан кумак кунад? Коршиносони радиои Sputnik кӯшиш карданд инро таҳлил кунанд.
Сиёсатшинос, муаллими калони Донишгоҳи дӯстии халқҳои Русия ва коршиноси Шӯрои корҳои байналмилалии Русия Комрон Ҳасанов, мутмаин аст, ки агар вазъи кунунӣ дар Афғонистон идома ёбад, фирори сокинон аз ин кишвар ногузир хоҳад буд.
"Агар ин кор идома ёбад ва ҷомеаи ҷаҳонӣ ғайрифаъол бошад, Толибон ба сарбозони ҳукуматӣ фишор оварда, назорати худро дар қаламравҳои ишғолкарда таъсис хоҳанд дод", - қайд кард коршинос.
Одамоне, ки дар як режими ҷонибдори амрикоӣ зиндагӣ кардан одат кардаанд - ҳарчанд фасодзада, вале он қадар сахт нест, ки Толибон* мехоҳанд онро барпо кунанд, мегурезанд, илова кард муаллими ДДХР.
Қорӣ Қудратуллоҳ Ҳурмат, ёвари Устод Ато Муҳаммади Нур, раиси Шӯрои низомии басиҷи миллии Балх  - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 09.08.2021
Ёвари Устод Ато иддаои Толибонро* дурӯғ хонд: “вориди Мазори Шариф нашудаанд”
"Вазъи иқтисодӣ барои мавҷудияти муқаррарӣ мутобиқ карда намешавад. Мардум бо мақсади таъмини оилаашон роҳи ягонаи халосӣ - рафтан ба кишварҳои беҳтарро хоҳанд дошт", - хулоса кард Ҳасанов.
Андрей Серенко, директори маркази таҳлилии ҷомеашиносони сиёсатшиноси Русия, раҳбари маркази омӯзиши сиёсати Афғонистон изҳори итминон кард, ки Толибон ҳеҷ гоҳ ба Кобул наздик намешаванд.
Толибон* он қадар қавӣ нестанд, ки таблиғгаронашон мегӯянд. Дар он ҷо ягон 85% қаламравҳои ишғолкардаи Афғонистон вуҷуд надоранд "гуфт коршинос ба таври қатъӣ.
Ба унвони мисол, Серенко изҳороти яке аз раҳбарони Вазорати корҳои дохилии Афғонистонро овард, ки бо тамасхуромез қайд кард, ки "агар Толибон* аксари кишварро забт карда бошанд, пас чаро раҳбарони онҳо ҳанӯз барнагаштаанд, ҳанӯ дар хориҷаанд?".
 Бывшие моджахеды держат оружие, чтобы поддержать афганские силы в их борьбе против талибов - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 09.08.2021
Ҳамла ба қасри Аҳмадшоҳ Масъуд: ҳамлаи Толибон* ба вулусволии Обшори Панҷшер
Сиёсатшинос бо мисоли Ғазнӣ тавзеҳ дод, ки ҷангҷӯён 8 сол боз ба ин шаҳр "наздик мешаванд" ва дар ҳоли ҳозир дар Афғонистон ҳеҷ чизи аҷибе рух надодааст.
Коршинос қайд кард, ки воқеан дар моҳҳои охир Толибон* теъдоди қобили мулоҳизае аз вилоятҳоро ишғол кардаанд, аммо он чи ки дар Афғонистон рух медиҳад, як мантиқи муайян дорад.
"Чунин ба назар мерасад, ки Толибон дарк карданд, ки ба кадом дом афтодаанд. Асосан вилоятҳои деҳот, аҳолии камаҳолӣ ба онҳо таслим мешаванд ва аксари сокинон дар шаҳрҳои калон боқӣ мемонанд", - шарҳ дод Серенко.
Сиёсатшинос афзуд, ки Афғонистон аз ҷиҳати шумораи аҳолӣ як кишвари нисбатан ҷавон аст ва дар солҳои охир Толибон ҷалби ҷавононро ба сафашон пурзӯр кардаанд.
Табличка с надписью Талибы на юге Афганистана - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 03.08.2021
Ваъда ба маънои вафо нест: оё Толибон* аз қаламрави Афғонистон мегузаранд
Серенко ҳамчунин гуфт, ки тибқи ҳисобҳои гуногун, Толибон дар сафи худ аз 50 то 100 ҳазор ҷангҷӯ доранд, ки аксари онҳо хориҷиёнанд ва чунин нерӯ аз пуштибонии мардум бархурдор нест.
Серенко инчунин ваъдаҳои Толибонро дар бораи "бастани" тиҷорати маводи мухаддир шарҳ дод.
"Толибон ҳар он чизеро, ки дипломатҳои рус мехоҳанд аз онҳо бишнаванд, ваъда медиҳанд. Ҳадди ақал ваъда хоҳанд кард, ки коммунизм месозанд", - гуфт сиёсатшинос бо тундӣ.
Коршинос ба воридшавии гурезаҳо ба кишварҳои дигар шубҳа дорад, зеро ба гуфти ӯ системаи дохилии муҳоҷирати сокинон аз ваҳшонияти ҷангҷӯён дар Афғонистон ташаккул ёфтааст.
Аммо сиёсатшинос, коршиноси мушкилоти Ховари Миёна Станислав Тарасов ба нуқтаи назари пессимистии вазъи Афғонистон пайравӣ мекунад.
Вай бовар дорад, ки ҳаводис дар Афғонистон аз рӯи сенарияи фоҷиабор рушд мекунанд.
"Ҳоло Толибон* тақрибан дар ҳама манотиқи кишвар меҷанганд ва нерӯҳои ҳукуматиро ба танг меоранд. Аломатҳои ҷанги шаҳрвандӣ вуҷуд доранд ва ба назар мерасад, ки Толибон* барои ҳамла ба Кобул омодагӣ мебинанд", - гуфт коршинос.
Нигоҳе ба тиҷорат миёни Тоҷикистону Афғонистон - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 03.08.2021
Марзи Тоҷикистону Афғонистон: ҳоло чӣ рух дода истодааст?
“Дастхуши пандемияву Толибон*”: нигоҳе ба тиҷорат миёни Тоҷикистону Афғонистон
Тарасов қайд кард, ки бинобар амалиёти густурдаи Толибон* дар Афғонистон, нерӯҳои давлатӣ наметавонанд бартарии нерӯи худро истифода кунанд.
Пас аз нокомии Иёлоти Муттаҳида дар арсаи Афғонистон, вақте ки онҳо натавонистанд музокироти сулҳ анҷом диҳанд, Афғонистон ягона шарти ба эътидол овардани вазъро дорад.
"Роҳи халосӣ аз ин вазъ танҳо дар эҷоди эътилофи байналмилалӣ бо иштироки Русияву Чин, Покистон ва шояд ҳатто Туркия буда метавонад. Барои ҳадди ақал шароити ҳамзистии осоиштаи нерӯҳои сиёсии мухолифро муайян кардан", гуфт сиёсатшинос гуфт.
Тарасов ба хулосае омад, ки агар эътилофи байналмилалӣ дар Афғонистон сулҳро барқарор карда натавонад, пас ба бадтарин сенарияи минтақа омодагӣ гирифтан лозим аст.
*-созмони террористии мамнӯъ дар Тоҷикистон, Русия ва бархе кишварҳои дигар
Лентаи хабарҳо
0