Река вдоль границы с Афганистаном, архивное фото - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 07.07.2021
Марзи Тоҷикистону Афғонистон: ҳоло чӣ рух дода истодааст?
Охирин хабару назарҳо дар мавриди вазъи марзи Афғонистон бо кишварҳои Осиёи Марказӣ дар ин пайванд гирд гирд оварда шудаанд

Афғонистон: Шойгу ва Байден ба муқовимат даъват мекунанд, аммо бо роҳҳои гуногун

© AFP 2023 / ROMEO GACADВооруженные люди в Афганистане
Вооруженные люди в Афганистане - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 13.08.2021
Обуна шудан
Дар сарҳадҳои Осиёи Марказӣ, дар қаламрави Афғонистон, як давлати амалан террористӣ таъсис дода мешавад, ки гузаргоҳҳои марзӣ (гардиши маводи мухаддир) ва даҳ музофотро бо марказҳои маъмуриашон пурра назорат мекунад.
Хуруҷи сареъи нерӯҳои ИМА ва НАТО аз Афғонистон боиси таназзули босуръати вазъ дар кишвар ва афзоиши фаъолияти террористӣ шуд.
Дар давоми панҷ рӯзи охир Толибон* пойтахтҳои 13 вилоят - Ғазнӣ, Нимрӯз, Ҷузҷон, Сарипул, Қундуз, Тахор, Самангон, Фараҳ, Бағлон, Бадахшон, Ҳирот, Қандаҳор ва Ҳилмандро ишғол карданд.
Ҳафт вилоёт дар шимол воқеъ аст.
Делегация талибов - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 13.08.2021
Марзи Тоҷикистону Афғонистон: ҳоло чӣ рух дода истодааст?
Сухангӯи Толибон* далели тасарруфи сареъи шаҳрҳои Афғонистонро тавзеҳ дод
Аммо Толибон* дар ҳамаи 34 вилояти Афғонистон бартарӣ доранд. Марказҳои маъмурӣ, аз ҷумла Кобул, воқеан дар муҳосира қарор дорад. Арсеналҳои артиши ҳукуматӣ тадриҷан ба дасти Толибон* мегузарад, аз ҷумла тӯпҳои вазнин, мошинҳои зиреҳпӯш ва ҳавопаймоҳои ҷангӣ.
Дар ин заминаи ташвишовар, вазири дифои Русия Сергей Шойгу рӯзи сешанбе аз СААД даъват кард, ки ба ҳуҷуми ҷангиён аз Афғонистон омодагӣ гиранд. Вай таъкид намуд, ки омодагии ҷангии нирӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистону Ӯзбекистон набояд аз ваъдаҳои Толибон* вобаста бошад.
Ҳазрати Муҳаммад (с) фармудаанд: "Ҷанг фиреб аст". Иғвоҳои Толибон* эҳтимолӣ ва интизорианд.
Барои таъмини амнияти минтақаи Осиёи Марказӣ, Вазорати мудофиаи ФР як силсила машқҳоро бо иттифоқчиёнаш дар наздикии марзҳои Афғонистон идома медиҳад.
Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи Федератсияи Русия натиҷаҳои ду машқҳои муштаракро дар қаламрави Ӯзбекистон ва Тоҷикистон дар аввали моҳи август, амали гурӯҳи байнисоҳавии қувваҳо бо истифодаи васеи авиатсия, комплексҳои иктишофӣ ва оташнишониро мусбат арзёбӣ кард.
Президенти ИМА Ҷозеф Байден низ ба гардиши фалокатбори рӯйдодҳо дар Афғонистон вокуниш нишон дод ва рӯзи 11 август аз нерӯҳои ҳукуматии Афғонистон даъват кард, ки мустақилона барои кишвари худ бо Толибон* мубориза баранд.
Амир Исмаил Хан попал в плен к талибам - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 13.08.2021
Амири Ҳирот асир афтод: Исмоилхон дубора дар банди Толибон*
Илова бар ин, Байден вазири дифои Афғонистон Бисмиллоҳ Хон Муҳаммадиро "муборизи ҷасур" номид ва хулоса кард: "Мо дар тӯли 20 сол беш аз як триллион доллар сарф кардем. Мо беш аз 300 000 сарбози афғонро бо техникаи муосир омӯзонида ва муҷаҳҳаз кардем ... Мо ҳазорон шаҳрванди Амрикоро кушта ва маҷрӯҳ кардем".
Яъне, мо рафтем ва хомӯш шудани нури демократия мушкилоти мо нест.

Захираҳои муқовимат

Иёлоти Муттаҳида ҷангро хотима дод ва Вашингтон новобаста аз натиҷаи нангин ва фоҷиабори ду даҳсола аз он пушаймон нест. Кумаки минбаъдаи ИМА ба Ҷумҳурии Исломӣ ночиз хоҳад буд.
Ҳамлаҳои инфиродӣ аз ҷониби Нерӯҳои Ҳавоии ИМА ба мавқеъҳои Толибон* дар "уфуқ" фоидае нахоҳанд дошт ва танҳо метавонад талафоти мардуми осоиштаро афзоиш диҳад.
Пентагон суқути Кобулро то се моҳ пешгӯӣ мекунад. Вашингтон имкони бастани сафорати ИМА дар пойтахти Афғонистонро баррасӣ мекунад ва имконоти фавран ихроҷи дипломатҳои амрикоиро то охири моҳи август баррасӣ мекунад.
Пентагон барои интиқоли бехатари дипломатҳо 3 000 сарбозро ба Афғонистон фиристод.

Баъд чӣ?

Президент Ашраф Ғанӣ 11 август дар Мазори Шариф (маркази вилояти Балх) бо сиёсатмадорони бонуфуз Абдулрашид Дӯстум ва Атто Муҳаммад Нур оид ба ҳамоҳангсозӣ, муҷаҳҳазгардонӣ ва сафарбар кардани қувваҳо таҳти роҳбарии ҳукумат гуфтушунид анҷом дод.
Худи ҳамон рӯз Ғанӣ сардори нави ситоди артиши Афғонистон генерал Ҳайбатуллоҳ Ализайро таъин кард, ки қаблан фармондеҳи нерӯҳои вижа буд. Маршали ҷасур Дӯстум барои роҳбарӣ кардани қувваҳои мардумӣ дар шимоли Афғонистон ба Мазори Шариф парвоз кард. Вай гуфт: "Барои Толибон* аз шимол зинда берун шудан мушкил хоҳад буд".
Оё барои ҳамлаи ҷавобӣ дар Мазори Шариф, ки аз Кобул ва дигар музофотҳои ҷангҷӯён "бурида" мешавад, нерӯҳои кофӣ хоҳанд буд? Ба Толибон* на дар ҳама ҷо муқовимат карданд.
Министерство иностранных дел России - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 13.08.2021
Марзи Тоҷикистону Афғонистон: ҳоло чӣ рух дода истодааст?
Русия: Толибон* дар шароите нестанд, ки Кобулро ишғол кунанд
Аксари ноҳияҳои маркази маъмурии Таринкот (вилояти ҷанубии Урузгон) рӯзи 12 август бидуни ҷанг таслим шуданд. Волии вилояти шарқии Ғазнӣ Довуд Лағмонӣ бо иттиҳоми таслим кардани ин вилоят ба Толибон* боздошт шуд.
Матбуот хабар медихад, ки губернатор ва як катор шахсони расмй дар музофоти ғарбии Фараҳ ба Толибон* таслим шуданд. Ҷумҳурии Исломӣ дар пеши назари мо фурӯ меравад. Ҳазорон паноҳандагон аз вилоятҳои ҷангзада дар масоҷиди Кобул ҷой дода шудаанд. Танҳо мӯъҷиза метавонад ҳамлаи Толибонро* боздорад.
Таъкид мекунем, ки кишварҳои тавонои НАТО мӯъҷиза ваъда намедиҳанд.
Раҷаб Таййиб Эрдуғон, раиси ҷумҳури Туркия рӯзи 11 август ваъда дод, ки ба сулҳи Афғонистон мусоидат хоҳад кард. Вазорати дифои Туркия ният дорад "дар ояндаи наздик" мушкилоти амниятиро дар Фурудгоҳи Байналмилалии ба номи Ҳомид Карзай дар Кобул ҳал кунад - бо иҷрои чанд шарт, аз ҷумла дастгирии ИМА.
Вазири дифои Бритониё Бен Уоллес созишномаи ИМА бо Толибонро* иштибоҳи бузург, аниқтараш - "пӯсида" мешуморад ва бозгашти НАТО -ро ба Афғонистон "дар 10 ё 20 сол" пешгӯӣ мекунад. Дар ҳоли ҳозир ин ҳамааш танҳо сухан.

Дурнамои "Аморати исломӣ"

Эҳтимол, Толибон* қудрат ва вақт дошта бошанд, то давлати нави Афғонистонро таъсис диҳанд. Ёдовар мешавам, ки муҷоҳидон (партизанҳо) танҳо се сол пас аз тарк кардани нерӯҳои шӯравӣ аз Афғонистон вориди Кобул шуданд - дар соли 1992.
Дере нагузашта муноқиша сар зад ва соли 1994 муҷоҳиди собиқ Мулло Умар Толибон* (дар Қандаҳор) -ро таъсис дод. Толибон* соли 1996 ба қудрат расиданд, бо кумаки хадамоти махсуси Покистон ва маблағгузории арабҳо (барои мусаллаҳшавӣ).
Терроризми бузурги байналмилалӣ на аз нобудсозии "манораҳои дугоник" -и Амрико дар моҳи сентябри 2001, балки бо нишасти иҷбории ҳавопаймои боркаши Ил-76ТД-и ширкати ҳавопаймоии Қазон "Аэростан" (он замон ҳавопаймои ҷангии Толибон* амал мекард) оғоз ёфт. ме далел дар филми бадеии "Қандаҳор" инъикос ёфтааст).
 Бывшие моджахеды держат оружие, чтобы поддержать афганские силы в их борьбе против талибов - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 13.08.2021
Суқути боз ду шаҳри бузурги Афғонистон ба дасти Толибон*
Афғонистон дар режими "Имороти Исломӣ" зуд ба як Маккаи созмонҳои террористӣ, аз ҷумла Ал-Қоида*, ДОИШ* ва ғайра табдил ёфт.
Бо дарназардошти мақоми байналмилалии Толибон* метавон гуфт, ки имрӯз дар наздикии марзҳои Осиёи Марказӣ як давлати террористӣ таъсис дода мешавад, ки динро ба ниёзҳои худ мутобиқ мекунад.
Маълум аст, ки асоси идеологияи Толибон* исломи суннатӣ мебошад, ки дар он Қуръон ва суннат сарчашмаҳои ибтидоӣ буда, имкон медиҳанд мушкилоти гуногунро дар асоси оятҳо ва ҳадисҳои равшан ҳал кунанд.
Масалан, ислом тасвири одамро манъ кардааст. Бо иродаи бунёдгузори ҳаракат Мулло Умар, Толибон* бо дасти мустаҳкам ва дар тӯли чанд рӯз садҳо экспонатҳои осорхонаҳоро дар Кобул, Ҳирот, Ғазнӣ, Қандаҳор, аз ҷумла ду муҷассамаи азими Буддо (37м ва 53м), ки дар наздикии шаҳри Бомиёндар болои санг канда шудаанд, несту нобуд карданд.
Ва ҳамаи театрҳо ва кинотеатрҳо низ хароб карда шуданд.
Дар Афғонистон, ки аз соли 1996 таҳти назорати Толибон* буд, "тартиботи нав" бар асоси шариат ва ҷазоҳои асримиёнагӣ (шиканҷа) барои ҷиноятҳо, то буридани дасти дуздон ва буридани бинии духтарони мактабхон (духтарон хондан манъ карда шуда буданд), ҷорӣ шуда буд.
Ғулом Аббос Иброҳимзода, маъруф ба Аббоси “Доллар”, раиси Ҳизби ваҳдати исломии навин дар Афғонистон,  - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 21.07.2021
Аббоси “Доллар”: аз дӯконҳои “Садбарг” – и Душанбе то қуллаҳои ҷангу сиёсати Афғонистон
Вайрон кардани мамнӯъиятҳои сершумор, аз ҷумла пӯшидани ҷинс ё пайдо шудани марди бидуни риш дар кӯча, таҳдид ба зарба, зиндон ва ҳатто марг буд.
Русия ва кишварҳои Осиёи Марказӣ бешубҳа ба ҳамсоягии осоишта бо Афғонистон манфиатдоранд. Ва аммо, пайваста тақвият додани сарҳадҳо, мустаҳкам кардани дифоъ ва пешгӯии ақидаҳои асримиёнагӣ ба қаламравҳои ҳамсояи шимоли дарёи Панҷро пешгирӣ кардан лозим аст.
Вақте Толибон* сари қудрат меоянд ва Афғонистонро барои худ таҳти худ месозанд, бешубҳа ба "такмил" -и ҷаҳони беруна шурӯъ мекунанд.
Ва он гоҳ барои кишварҳои ҳамсояи омоданашуда ё бо қувваҳои заъиф аҳволи бад хоҳад дошт.
* - гурӯҳи террористӣ, ки фаъолияташ дар Русия, Тоҷикистон ва дигар кишварҳо мамнӯъ аст.
Лентаи хабарҳо
0