ДУШАНБЕ, 27 фев — Sputnik. Толибон ва гурӯҳҳои дигари террористӣ аксарияти қаламрав ва аҳолии кишварро таҳти назорат доранд. Иёлоти Муттаҳида мекӯшад нерӯҳояшро берун кунад, аммо ин кори осон нест.
Муноқишаи дохилӣ дар Афғонистон метавонад нооромиро дар тамоми минтақаи Осиёи Марказӣ таҳдид кунад.
Президенти ИМА Доналд Трамп дар як нишасти матбуотӣ 25 феврал гуфт, ки Вошингтон ният дорад, ки фавран хуруҷи нерӯҳои амрикоиро аз Афғонистон фавран пас аз бастани шартнома бо Толибон (29 феврал ба нақша гирифта шавад) оғоз кунад.
Дар марҳилаи аввали коҳиш дар Ҷумҳурии Исломӣ тақрибан 8,600 нирӯҳои амрикоӣ боқӣ хоҳанд монд. Ҳалли минбаъда - аз рӯи вазъ. Анҷоми ҷанги даҳсолаҳо дар Афғонистон комилан пешгӯинашаванда аст. Ин пайдарпаӣ барои буҷаи ИМА бори гарон аст.
Президент Трамп кӯшиши ҷони сарбозон, пул ва чеҳраи кишварашро наҷот медиҳад: "Ин минтақа як инкубатори мушкилот аст ... Мо ба осонӣ метавонистем ғолиб оем, агар ман миллионҳо нафарро куштан мехостам, аммо ман миллионҳо бегуноҳро куштан намехоҳам."
Созишнома байни амрикоиҳо ва толибон дар бораи ҳафт рӯзи "коҳиш додани зӯроварӣ" 22 феврал эътибор пайдо кард, аммо ниятҳои хуб аксар вақт аз воқеият дур мешаванд.
Афғонҳои бегуноҳ ҳоло ҳам мемиранд, гузоришҳои мунтазам дар бораи амалҳои террористӣ ва қурбониён инро шаҳодат медиҳанд: дар вилояти Ҳилманд се занро аз мина дар канори роҳ паррондаанд, Толибон сардори ноҳияи Дараи Суф дар шимоли Саманғонро рабудаанд, дар рӯзи панҷуми давраи ҳафтрӯзаи “коҳиши зӯроварӣ” дар Дар Кобул дар назди дафтари Прокуратураи генералӣ таркиши шадид ба амал омад.
Тибқи як қатор расонаҳои хабарӣ, дар як ҳафтаи сипаришуда Нерӯи ҳавоии ИМА 20 ҷангҷӯи Толибон * дар Афғонистонро куштааст, аммо ҳамроҳ бо онҳо (тасодуфан) - 36 нерӯҳои амниятӣ ва 32 ғайринизомӣ.
Қаблан ҳавопаймоҳои ҳамлаи ИМА дар Афғонистон фаъолияти худро дучанд карда буданд. Ҳавопаймоҳои ИМА дар соли 2019 7423 лавозимоти ҷангиро партофтанд, ки шумораи зиёдтарини он дар тӯли даҳсола аст.
Пойгоҳи низомии сиёсӣ
Тибқи иттилоъи миссияи СММ, дар натиҷаи амалиёти низомӣ дар Афғонистон дар соли 2019, беш аз 10 ҳазор нафар, аз ҷумла беш аз 3400 ғайринизомӣ кушта шуданд. Теъдоди қурбониён дар байни занону кӯдакон афзоиш ёфтааст.
Намояндагии СММ бар ин бовар аст, ки нерӯҳои хориҷӣ барои 8% куштори мулкӣ дар Афғонистон масъуланд. Роҳи аҷиб ба сулҳ ва амният.
То андозае, Иёлоти Муттаҳида метавонад масъулияти "талафоти гарав" дар Афғонистонро ба иттифоқчиёни эътилоф вогузорад. Қувваҳои муҳим дар ин ҷо Бритониёи Кабир, Олмон, Италия ва Олмон мебошанд.
Ҳатто Гурҷистон дар хоки Афғонистон 870 сарбоз дорад. Қувваҳои байналмилалии кӯмак ба амнияти ИМА (ISAF) дар миқёси 17 ҳазор сарбоз дар шаш пойгоҳи асосӣ - дар Кобул, Баграм, Мазари Шариф, Ҳирот, Қандаҳор ва Лагман ҷойгир шудаанд.
Мутахассисони ISAF аввалан ҳамкасбони афғонро таълим медиҳанд ва машварат медиҳанд ва баъзан дар амалиёти зиддитеррористӣ иштирок мекунанд. Бо вуҷуди ин, "муноқишаи транссендентӣ" байни Кобул ва Толибон танҳо аз ҷониби амрикоиҳо "ҳал карда мешавад".
Дар арафаи имзои созишномаи тақдирсоз бо Толибон, Вашингтон аз президенти кунунии Афғонистон Ашраф Ғанӣ ва сарвазир Абдуллоҳ Абдуллоҳ хостааст, ки маросими қаблии ваъдашуда (ҳарду худро ғолибони интихоботи қарибулвуқӯъи президент шуморанд) накунанд, то музокирот бо Толибонро халалдор накунанд.
Ин тамринҳо аз он шаҳодат медиҳанд, ки нақшаи ҳалли сулҳи Амрико хеле осебпазир аст. Вақте ки Вашингтон, Кобул ва Толибон танҳо бартариҳои яктарафаро меҷӯянд ва вақт ба даст меоранд, эҳтимол дорад, ки натиҷаи музокироти 29 феврал натиҷаҳои манфиро пешгӯӣ кунанд.
Ворид намудани идеологияи Толибон (зӯроварии миёна) ба меъёрҳои демократӣ (созиш дар бораи тақсимоти қудрат) қариб ғайриимкон аст. Илова бар ин, тавофуқи ИМА ва Толибон танҳо як порча аз тасвири умумист.
Дар Афғонистон тақрибан 30 гурӯҳи террористии дигар, аз ҷумла дар сафҳои афзояндаи ДОЪИШ, фаъолона амал мекунанд. Агар Толибон ба таври мӯъҷизавӣ ба парлумон гузаранд, гурӯҳҳои дигари мусаллаҳ ҷойҳои худро дар "саҳро" мегиранд, дар ин ҷо ISAF қавӣ нест.
